TEKNOLOJİ devleri önce hayatımızı kolaylaştıran dijital hizmetlere ücretsiz olarak erişmemize bir süre izin verdi. Sonra bu hizmetleri geliştirdi, özelleştirdi ve aylık düzenli ödemelerle satışa çıkardı. Geldiğimiz noktada müzik, dizi-film, kapıya hızlı kargo, gelişmiş haritalama, popüler sosyal medya uygulamalarının ekstra özellikleri gibi birçok farklı alanda aylık abonelik almayan kullanıcı neredeyse kalmadı. Teknoloji şirketleri için ciddi kârlılıklar getiren bu yönteme hızla otomotiv üreticileri de başvurmaya başladı. Otomobillerini giderek daha da “akıllı” hale getiren üreticiler, ek özellikleri açmak için sürücülerden aylık düzenli ödemeler istemeye başladı.
300 BİN TL’YE OTONOM
Bazı üreticilerin araçta hazır gelen temel özellikler için bile aylık abonelik dayatması tüketicilerin tepkisine yol açtı. Elektrikli araçlar üretmek için yüksek maliyetlerle karşılaşan otomotiv üreticilerine göre ise bu gördüklerimiz henüz başlangıç, gelecekte markaların en büyük gelir kaynağı sürücülerden alacağı aylık abonelikler olacak. Abonelik baskısının ilk örneğini, Twitter’ı satın alıp “mavi tik” özelliğini ücretli hale getiren Elon Musk’ın sahibi olduğu elektrikli otomobil markası Tesla başlattı. Şirket şu anda müzik, gelişmiş uydu haritası ve diğer benzeri uygulamalar için sürücülerden ayda 10 talep ediyor. Tesla’nın yakında Türkiye’de de açmayı planladığı gelişmiş otonom sürüş (FSD) özelliği için istediği tek seferlik tutar ise 15 bin dolar (yaklaşık 300 bin TL).
BEYGİR BAŞI 1 DOLAR
Alman üretici Mercedes-Benz de geçtiğimiz günlerde ABD ve Kanada’daki sürücüler için oldukça tartışmalı bir özellik sunmaya başladı. Şirket, sürücülere dilerlerse elektrikli araçları EQE ve EQS’in performansını yükseltebilecekleri aylık, yıllık veya tek seferlik ödeme paketleri çıkardı. “İsteğe Bağlı Performans Yükseltmesi” ismiyle satışa çıkarılan pakete göre, EQE 4MATIC Sedan’ı 288 beygirden 348 beygire (+60 beygir) çıkarmak isteyen sürücüler aylık 60 dolar, yıllık 600 dolar veya tek seferlik 1.950 dolar ücret ödeyecek. EQS 450 4MATIC SUV’u 355 beygirden 435 beygire (+80 beygir) çıkarmak için de aylık 90, yıllık 900 veya tek seferlik 2.950 dolar ödemek gerekecek.
KOLTUK ISITMANI 18 DOLARA AÇARIM
Sürücülerden talep edilen ek ücretlerde en çok tepki çeken markalardan birisi BMW oldu. Alman üretici halihazırda araçla birlikte gelen koltuk ısıtma özelliğini İngiltere gibi belirli ülkelerde “ConnectedDrive” isimli mağazında aylık 18 dolara satışa çıkardı. Markanın bu özellik için istediği diğer ödeme seçenekleri ise yıllık 180 dolar ve tek seferlik 415 dolar oldu. BMW aynı mağazada uzun far asistanını aylık 12.5 dolara, park yardımını aylık 31 dolara satmaya başladı. Öte yandan, Toyota daha önce ücretsiz olarak sunulan “anahtarlıkla uzaktan araç çalıştırma” özelliği için ayda 8 dolar ücret isterken, General Motors da Buick, GMC ve Caddilac Escalade sürücülerinin mobil uygulama üzerinden araç kilidini açabildiği özelliği üç yıllığına 1.500 dolar istediği bir paketin içine koydu.
YAKINDA İLK ÖRNEKLERİ TÜRKİYE’DE DE AÇILACAK
ŞİMDİLİK ABD, İngiltere, Kanada ve Avrupa’nın belli ülkelerinde kullanıma açılan aylık abonelik sistemi ‘akıllı’ araçların pazara daha çok girmesi ve markaların BTK’nın belirlediği şartlarını karşılayıp araçlara kendi SIM kartlarını yerleştirmesiyle birlikte şüphesiz ki Türkiye’de de yaygınlaşacak. Ancak, sürücülerin özellikle BMW örneğindeki gibi halihazırda gelen bir özelliği açmak için ilave ücret talep edilmesini pek hoş karşılamayabilir. Markaların aylık abonelik sistemini agresif bir gelir kaynağına dönüştürmesi ters tepebilir. Cox Automotive’in konuyla ilgili yaptığı son araştırma da, İsteğe Bağlı Özellikler (FoD) üzerinden yüksek gelir elde etmeyi bekleyen otomotiv şirketlerinin gelecekte zorluklarla karşılaşabileceğini ortaya koydu. Araştırmaya katılan 4 sürücüden 3’ü markaların bu yaklaşımına “şüpheli” olarak yaklaştı.
TOGG’DA BU ÖZELLİKLER ABONELİKLE SATILABİLİR
otomobil üretiminin ötesindeki hizmetlerden yüksek gelir elde etmeyi hedefleyen şirketlerden birisi de Togg. Şirket araçla birlikte gelen uygulama mağazası “Trumore”daki bazı uygulamaları aylık, yıllık veya tek seferlik ücretlerle satışa çıkarmayı planlıyor. Diğer yandan, Togg’un 2023 yılı teslimatlarına özel 7 yıl ücretsiz olarak sunduğu “Adaptif Sürücü Asistanı”, “Yoğun Trafik Pilotu”, “Trafik Işığı Tanıma”, “Acil Durum Frenleme” ve “Ön Çarpışma Uyarısı” özelliklerini de önümüzdeki dönemde ücret karşılığında açması bekleniyor. Şirketin CEO’su Gürcan Karakaş bir etkinlikte, “Sektör artık sadece otomobilden kazanılacak bir durumda değil. Tüketici elektroniğinde ne olduysa 15 yıl sonra otomotivde de olacak” demişti.
