Hükümetin faiz politikası ve imza atılan düzenlemeler, bankacılık sisteminde alışılmadık bir tablo ortaya çıkardı. 3 aya kadar vadeli ortalama TL mevduat faizi, ortalamada tüm kredi faizlerini geride bıraktı.
Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, 10 Mart itibarıyla 3 aya kadar vadeli ortala mevduat faizi yüzde 27,83’e yükselirken, kredi faizleri bu oranın altında kaldı.
10 Mart itibarıyla ortalama faizler ihtiyaç kredisinde yüzde 26,48, taşıt kredisinde yüzde 24,72, konut kredisinde yüzde 16,40, ticari kredide yüzde 16,17 oldu.
En son Nisan 2020’de ortalama ihtiyaç kredisi faizleri, mevduat faizinin altını görmüştü. 35 ay sonra bir kez daha bu durum ortaya çıktı.
MEVDUAT FAİZİ 20 YILIN ZİRVESİNDE
TCMB politika faizini yüzde 8,5 düşürürken, bankaların mevduat faizleri artmaya devam ediyor.
3 aya kadar vadeli ortalama mevduat faizi 10 Mart itibarıyla yüzde 27,83’e ulaşarak 19 yılın zirvesini gördü. Mevduat faizinde seviyeler en son Aralık 2003’te görülmüştü.
10 Mart 2023 itibarıyla ortalama mevduat faizi 1 aya kadar vade için yüzde 16,68, 6 aya kadar vade için yüzde 14,93, 1 yıla kadar vade için yüzde 12,26, 1 yıl ve daha uzun vade için yüzde 11,24 seviyesinde bulunuyor.
Dövizden TL’ye dönüşlü kur korumalı mevduat faizlerinde “politika faizi + 3 puan” tavanının 2023 yılı Ocak ayı sonunda kaldırılmasının ardından 3 aya kadar vadeli ortalama mevduat faizlerinde yaklaşık 3 puanlık artış görüldü.
Döviz mevduatları azaltmaları ve TL mevduat payını yüzde 70’e kadar yükseltmeleri yönündeki düzenlemeler, bankaları mevduat faizlerini yükseltmeye zorluyor. Ancak getirilen örtülü sınırlar nedeniyle kredi faizleri ters yönde hareket ediyor.
Öte yandan, mevduat faizleri yükselse de hâlâ yüzde 55,18’lik resmi enflasyonun çok altında bulunuyor ve reel olarak kayıp yaşanıyor. Bu da parası olanları borsaya, gayrimenkule, altına ve tüketime yönlendiriyor.
KREDİLERDE ÖRTÜLÜ SINIRLAR
TCMB, ticari kredilerin ardından ihtiyaç kredilerini de geçen hafta politika faiziyle ilişkilendirmişti.
Bankalar, 11 Mart itibarıyla 70 bin TL’nin üzerindeki ihtiyaç kredilerini yüzde 18,56’nın üzerinde faizle kullandırırlarsa menkul kıymet tutmak zorunda kalıyor.
Düşük faizli kredilerle seçim öncesinde ekonomik büyümenin yüksek kalması hedefleniyor ancak enflasyonun 24 yılın zirvesine ulaşması ve cari açıkta rekorlar kırılması hükümet açısından sıkıntılı bir tablo ortaya çıkarıyor.
